روش های جمع آوری و استخراج ژل رویال

در این نوشته به بررسی روش های استخراج ژل رویال می پردازیم اما اصلا ژل رویال چیست ؟

ژل رویال اساساً از غدد شیری Hypopharyngeal glands ترشح میشود که در غدد سر و در زیر حلق قرار دارد . این غدد فقط در کارگرهای جوان بین سنین 3 الی 12 روز گی فعال هستند و در اثر تغذیه از گرده و نان زنبور bee bread به وجود می آید . ترشحات این غدد حاوی پروتئین ، چربی ، آب و مقداری کربوهیدرات می باشد . این غدد هم می توانند ژله رویال ملکه و هم ژله رویال کارگری تولید نمایند . گرچه غدد شیری عامل تولید ژله رویال می باشد .

علاوه بر آن غدد آرواره ای یا Mandibular glands ، غدد لب پائین Labial glands ، غدد قفسه سینه Thorasis glands نیز دارای ترشحاتی هستند که برای تولید غذای لاروی مصرف می شوند . ترکیبات ژله رویال کارگر و ملکه زنبور عسل در سه روز اول اختلاف با هم ندارند ولی هر چه از سه روز اول می گذرد اختلاف بین آنها زیاد تر می شود .

روش های طبیعی استخراج ژل رویال

در کندوها و جمعیت هائی که شرایط لازم را برای تکثیر و بچه دهی دارند حجره های ملکه یا شاخون های زیادی انباشته از ژل رویال به وجود می آید و از این سلولها در روز سوم بعد از تشکیل ، ژله نسبتاً زیادی جمع آوری می شود و بعد از بسته شدن درب شاخنها به تدریج ژله حالت نسبتاً سفت ژلاتینی پیدا می کند .

در اوایط بهار در مناطق معتدله و از اوایل اسفند ماه در مناطق قشلاقی و گرمسیری جمعیتها و کلنی هائی که زنبوران کارگر جوان زیادی دارند ، اگر به هر علتی ملکه و مادر خود را از دست داده باشند ، بلافاصله اقدام به ایجاد شاخون های زیادی با ذخایر ژله رویال فرائان خواهند نمود .

زیرا زنبوران کارگر جوان از روز دوم بعد از تولد تا روز ششم حداکثر میزان ژله رویال رااز طریق غدد شیری و آرواره ای ودر صورت مساعد بودن روند و جریان گرده و شهد از طبیعت ، ترشح کرده و در اختیار لاروهای ملکه ( و سایر لاروها به نسبت کمتر) زنبور عسل قرار می دهند و تولید کنندگان می توانند با قاشقک ها و سایر ابزار بعد از خراب نمودن شاخون ها ژله رویال حجره ها را جمع آوری کنند . به هر حال کندوهای قوق در موقع و زمان بچه دهی و نیز به هنگام یتیم شدن منابع تامین ژله رویال برای زنبورداران و تولید کنندگان مربوطه خواهند بود .

روش های مصنوعی استخراج ژل رویال

در همه واحدهای پرورش ملکه می توان توام با تولید ملکه اقدام به تولید ژله رویال نمود . زیرا در واقع بخشی از پروسه و روند عملیاتی تولید ملکه و تولید ژله رویال مشابه می توانند باشند . بعد از سازماندهی کندوهای مادری ، لاروهای یکروزه به کندوهای پرستار ( کندوهای شروع کننده ) انتقال داده می شوند . کندوهای شروع کننده در زمان پیوند لارو باید در وضعیت و موقعیتی شبیه حالت بچه دهی کندو در حالت طبیعی باشند تا پذیرش لاروهای پیوندی با راندمان خیلی بالائی همراه باشند .

روز بعد از پیوند می توان از پذیرش و یا عدم پذیرش لاروها با انجام بازدید های لازم مطلع شد . در صورت پذیرفته شدن لارو ها ته و کف حجره های پیوندی به تدریج از ژله رویال پر می شوند . در روز سوم لاروی و پیوند مقدار ژله به حداکثر می رسد که با وسایل لازم ( چه قاشقک های چوبی یا فلزی و چه با دستگاه های کنده و یا سرنگ مخصوص ) می توان ژله حجره ها را بعد از برداش و خارج کردن لاروها استحصال نمود .

لازم به ذکر است که از 90 تا 120 حجره لارو می توان در کندوهای شروع کننده به نسبت قوی و ضعیف بودن کندو ، برای جمع آوری ژله استفاده نمود . زیرا در این عملیات بیشتر مقدار ژله اندوخته شده مطرح است و نه کیفیت ملکه ها و لاروهای تولیدی ، واضح است که هر چه تعداد کندوهای پرستار شروع کننده و تعداد حجره های پیوندی بیشتر باشد مقدار تولید ژله رویال در جریان اجرای عملیات بیشتر خواهد بود .

تا بعد از بسته بندی در ظروف مربوطه به بازارهای مصرف و یا محل های نگهداری حمل شوند . برای تهیه یک کیلو گرم ژله رویال به حدود 2500 سلول ملکه نیاز است . ژله های استخراج شده را پس از صاف کردن به وسیله پارچه های صافی بسیار ریز در ظروف شیشه ای در بسته ریخته و تا زمان مصرف در یخچال نگهداری می نمایند .