انواع عسل و تقلبات آن
انواع عسل و تقلبات آن : عسل، شهد و ماده مترشحه محتوی قند گیاهان است که توسط زنبور عسل جمع‌آوری شده، تغییر حالت داده و در شان عسل ذخیره می‌گردد. به بیان دیگر، عسل ماده شیرین و غلیظی است که توسط زنبوران عسل از شهد گل‌ها جمع‌آوری شده و تغییر شکل می‌یابد و سپس در داخل سلول‌های مومی کندو ذخیره می‌شود. این عسل کاملاً طبیعی و سرشار از مواد غذایی و حیات‌بخش بوده و می‌تواند تمام نیازهای غذایی را برطرف کند، زیرا زنبور تمام املاح و ویتامین‌های موجود در گل را به شکل عسل می‌پروراند و آن را قابل جذب در خون می‌سازد.
ترکیبات یک عسل معمولی بدین صورت است:فروکتوز ۲/۳۸ درصد، گلوکز ۳۱ درصد، آب ۱/۱۷ درصد، مالتوز ۲/۷ درصد، ساکاروز ۱/۵ درصد، املاح معدنی و ویتامین. pH عسل حدود ۳/۷ – ۴/۵ متغیر است، بنابراین با وجودی که عسل گاها یک ماده اسیدی است، ولی به علت شیرینی خاص حالت اسیدی آن محسوس نیست.
انواع عسل بر اساس نوع گل
عسل بر حسب اینکه متعلق به کدام گل باشد، به دلیل ترکیبات درونی آن گل متفاوت است. نتیجه خاصیت درمانی آن نیز تفاوت خواهد داشت و به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌گردد:
۱٫ عسل مخلوط اغلب عسل‌های تجاری از این دسته‌اند که برای داشتن کیفیت باثبات، انواع مختلف عسل‌های حاصل از گل‌های مختلف را با هم مخلوط می‌کنند تا به رنگ، طعم، دانسیته و سایر خصوصیات مطلوب و یکنواخت برسند.
۲٫ عسل جنگلی این نوع عسل از چند نوع گیاه وحشی که هر ساله در مناطق خاصی می‌رویند به دست می‌آید و به دلایل آب و هوایی، مزه و طعم آن ممکن است از سالی به سال دیگر متفاوت باشد. از این دسته می‌توان عسل تیره رنگ جنگلی را در آلمان نام برد که طرفداران خاص خود را دارد. عسل‌های تولیدشده از جنگل و کوه‌های اروپایی مرکزی بیشتر از درختان کاج(PINUSSPP) و عسل‌های حاصل از MANUKA در نیوزلند از گیاه LEPTESPERMUM SCOPARIUM دارای خاصیت بسیار قوی ضد میکروبی است.
۳٫ عسل تک گل این نوع عسل حاصل زنبورهایی است که در منطقه مشخصی نگهداری شده‌اند و تغذیه‌شان از گرده‌های یک نوع گل می‌باشد و اغلب دارای طعم و رنگ مخصوص به خود می‌باشند، بعنوان مثال در آفریقای شمالی (مصر) زنبورها در مناطق خاصی اطراف باغات مرکبات زندگی می‌کنند و تنها از شکوفه‌های مرکبات عسل می‌سازند.
به دلیل تنوع زیاد گل‌هایی که زنبور از آنها عسل تهیه می‌کند، در اینجا تنها به خواص درمانی برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
خواص درمانی انواع عسل
عسل بهار نارنج خواص دارویی: مقوی قلب، ضد بی‌خوابی، تقویت اعصاب و آرام‌بخش.
عسل آویشن خواص دارویی: رفع عفونت‌های عمومی، تقویت بینایی، ضد صرع و تشنج، درمان تنگی‌تنفس و معالج دردهای مفاصل.
عسل ریحان خواص دارویی: ضد میگرن، تقویت عمومی‌بدن و تقویت اعصاب و ضد کم‌خوابی.
عسل اقاقیا خواص دارویی: مفید برای ناراحتی‌های صفرا، ملین و خواب‌آور و مفید برای کم‌خونی و ضعف سیستم ایمنی.
عسل جعفری خواص دارویی: تقویت مغز و حافظه، کاهش نفخ و مفید برای گرفتگی عروق و ناراحتی‌های روده.
عسل آفتابگردان خواص دارویی: مدر و نرم کننده سینه، مفید برای ناراحتی‌های ریه و حنجره و مسکن سرفه و سرماخوردگی.
عسل گشنیز خواص دارویی: درمان سرفه‌های تحریکی، دردهای عضلانی، مفید برای آفت دهان، تقویت لثه و مفید برای زکام و اسپاسم ماهیچه‌ای.
عسل شوید خواص دارویی: مقوی معده، ازدیاد شیر مادران، آرام‌بخش و حاوی اسیدهای معدنی.
عسل سیاه دانه خواص دارویی: ضد دردهای مفاصل، ضد سرفه، تصفیه کننده خون، ضد دردهای قاعدگی و ضد سنگ کلیه و مثانه.
عسل اکالیپتوس خواص دارویی: ضدمالاریا، ضد آنفلوانزا، ضدسرماخوردگی و ضدبرونشیت.
عسل یونجه خواص دارویی: ملین و خون ساز، ازدیاد شیر مادران، ضد سرفه و تقویت اعصاب.
عسل مریم گلی خواص دارویی: ضد عفونت بدن، مقوی معده، نافع برای سرفه و ضد عفونی کننده دستگاه گوارش.ع
عسل مرکبات خواص دارویی: ضد تهوع و سم، نرم کننده سینه، مفید برای سرماخوردگی، کاهش ورم‌های بدن، ضد عفونی کننده، تصفیه خون، اشتها آور، کاهش کلسترول و ضد باکتری و قارچ.
عسل بابونه خواص دارویی: کاهش تب، میگرن، سردرد، آرتروز، کاهش حساسیت، ضد درد، کاهش فشار خون، دردهای استخوانی، تقویت سیستم ایمنی بدن و تقویت مغز و حافظه.
عسل کنار خواص دارویی: ضد کم‌خونی، تقویت قوای جنسی و تقویت اعصاب.عسل جعفریخواص دارویی: خلط‌آور، ملین، دفع کننده سنگ کلیه و ضد عفونت بدن.
تقلب در عسل
انواع عسل و تقلبات آن : تقلب در عسل ممکن است با اضافه کردن شکر و گلوکز مایع به مقداری عسل طبیعی انجام گیرد. نوع دیگری از تقلب در عسل به این ترتیب صورت می‌گیرد که زنبورداران در اطراف لانه زنبور مقداری شکر، شیره خرما، شیره انگور یا شیره سایر میوه‌های دارای مقدار زیادی فروکتوز قرار می‌دهند. به این ترتیب زنبورها به جای استفاده از شهد گل‌ها و گیاهان طبیعی، برای تغذیه خود از این مواد استفاده می‌کنند و به این ترتیب عسل حاصل دارای تمام ویژگی‌های عسل طبیعی نخواهد بود.
بطور کلی هر گونه تغییری در عسل مانند افزودن یک سری مواد به آن، تقلب محسوب می‌شود، البته استانداردهای مربوط به عسل و سختگیری در اجرای این استانداردها از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.
قبل از اینکه به چگونگی تشخیص عسل واقعی از تقلبی بپردازیم، مختصری راجع به پدیده رایج تبلور یا شکرک زدن (GRANULATION) عسل توضیح می‌دهیم: خاصیت بلوری شدن (شکرک زدن) عسل به عوامل متعددی بستگی دارد که عبارتنداز:
۱-درجه حرارت محیط که برای عسل دمای ۱۴ درجه سانتی گراد مطلوب ترین محیط برای تبلور است
۲ – آنزیم دیاستاز (آمیلاز)، این آنزیم ذرات خیلی ریز موجود در عسل را به خود جذب کرده و باعث ته نشینی و کدر شدن آن می‌گردد. این خاصیت فقط در عسل‌های طبیعی دیده می‌شود. فقط دیاستاز قادراست ذرات عسل را متبلور نموده و باعث شکرک زدن آن گردد و حال آنکه عسل تقلبی به علت نداشتن دیاستاز صاف و روشن باقی می‌ماند
بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که اگر عسل بعد از مدتی شکرک زد حتما طبیعی و سالم است ( برخلاف تصور مردم ).
برخی روش‌های تجربی برای تشخیص عسل طبیعی از تقلبی وجود دارد:
مثلا اگر عسل را داخل لیوان محتوی آب بریزید، چنانچه به صورت عمودی وارد لیوان پر از آب شده و در ته آن جمع شود و به سرعت حل نگردد، عسل مطلوبی است، ولی اگر عسل هنگام ریختن، در آب پخش شود، از مطلوبیت و خلوص کمتر و رطوبت بالاتری برخوردار است.
روش دیگر اینکه قطره‌ای عسل را روی یک قطعه شیشه ریخته، چنانچه قطره عسل سریعاً وا رفت و پخش شد، دلیل به فاسد شدن عسل و دخل و تصرف انسان است، در حالیکه قطره عسل طبیعی لحظاتی سفت و کمی مدور باقی می‌ماند و یا اینکه عسل را درون ظرف ریخته و بعد آن را درون ظرف دیگر ریخته و اگر درون ظرف پر از حباب شد نشانه طبیعی بودن عسل است.
با وجود روش‌های فوق، این روش‌ها به تنهایی نمی‌توانند خالص بودن عسل را ثابت کنند و با اتکا به وضع ظاهری عسل کمتر می‌توان در مورد خلوص و مرغوبیت آن اظهار نظر صحیحی نمود؛ چرا که فقط روش آزمایشگاهی، روش مناسبی در تعیین خلوص عسل می‌باشد و برای شناسایی تقلب در عسل بهترین راه اندازه‌گیری مقدار قندهای موجود در عسل و تعیین نسبت قند فروکتوز به قند گلوکز در آن می‌باشد. نسبت قند فروکتوز به قند گلوکز در عسل طبیعی حدود ۱/۱ تا ۲/۱ می باشد که این نسبت در عسل تقلبی برقرار نمی باشد.
نکات مهم در مصرف عسل
گاهی ممکن است عسل به اسپور برخی باکتری‌ها مثل باکتری عامل بوتولیسم نوزادان آلوده باشد که ایجاد سم کرده و مسمومیت‌زا می‌باشد، به همین دلیل مصرف آن برای کودکان زیر یکسال ممنوع است. همچنین ممکن است بعضی از زنبورها از گل‌های سمی مثل گل خرزهره برای تهیه عسل استفاده کنند و محصول سمی تهیه نمایند و ایجاد مسمومیت کنند، علاوه بر آن برخی افراد حتی ممکن است نسبت به دانه‌های گرده موجود در عسل نیز حساسیت داشته باشند.
این مطالب را هم بخوانید : 30 خاصیت درمانی عسل – خواص سبوس برنج قهوه ای –
